پرورش کودک دوزبانه نابغه
حتماً میدانید که هیچ کودک دوزبانه ای نابغه به دنیا نمیآید. ولی نقش کسی که او را پرورش میدهد و در مورد اهمیت آموزش قبل از دبستان و رشد مغزی کودکان دوزبانه اطلاع دارد، بسیار مهم است زیرا این شانس را به کودک دوزبانه میدهد تا بیشتر از همسالانش بیاموزد و استعدادهای نهفتهاش به شکوفایی برسد.
البته اغلب ما قدرت آموختن کودکان دوزبانه را دست کم میگیریم و به تواناییهای آنها درست توجه نمیکنیم، در حالی که این کار در درجه اول اهمیت برای پرورش صحیح آنها قرار دارد. شاید به عنوان والدین کودکان ۵ تا ۹ ساله فکر کنید، تمام تلاش خود را برای رشد ذهنی فرزندانتان انجام دادهاید. از هنگام نوزادی برایشان کتاب خواندهاید، سرگرمیهای فکری و اسباببازیهای ذهنی برایشان تهیه کردهاید. آنها را با کتابخانه آشنا کردهاید و اکنون هم در یک مدرسه خوب درس میخوانند.
پدر و مادر با تشویق هر گام کوچک کودک دوزبانه، کمک بزرگی به خلاقیتهای بزرگتر وی در آینده خواهند کرد. اکنون محققان معتقدند که تحریکهای ذهنی کودکان دوزبانه از سوی والدین نقشی بسیار مهم در تقویت هوش آنها دارد. نقش پدر و مادر تنها به دوران کودکی و نوجوانی محدود نمیشود. زیرا فرزندان در جوانی و بزرگسالی هم به پشتیبان و راهنما نیاز دارند. بنابراین به نظر میرسد به منظور برنامهریزی جهت کمک به رشد ذهن فرزندان، محدودیت زمانی داریم.
دانشمندان معتقدند نیازی نیست برای دستیابی به این هدف، آموزشهای رسمی خاصی را برای کودک دوزبانه در نظر بگیریم. آنچه ضروری است ایجاد فضای مناسب و تحریک کننده برای تعلیم روزمره است و برای این منظور، متخصصان رعایت توصیههای زیر را از ابتدای کودکی پیشنهاد میکنند.
مطالعهها نشان میدهند ژن و محیط هر دو سهم فراوانی در افزایش و پرورش هوش کودک دوزبانه دارند و در این راستا عوامل محیطی را سلامت، تغذیه و تربیت خانوادگی معرفی کردهاند. بر اساس یافتههای اخیر، حتی اگر ژنها نقش اصلی در میزان ضریب هوشی افراد داشته باشند، هرگز نمیتوان تأثیر والدین را بر ذهن کودک دوزبانه نادیده گرفت.
به خصوص در سالهای اول زندگی کودک دوزبانه، وقتی مغز هنوز در حال شکلگیری و تکامل است. توجه والدین حتی اگر شرکت در بازی سادهای چون دالی موشک باشد به ایجاد مداربندیهای مغزی پیچیده و ضروری و تقویت آن برای ارتقای هوش کودک کمک میکند.
دکتر کریگ رمی، استاد روان شناس کودک، میگوید: واقعاً لازم است والدین بدانند که چقدر دادههایشان به فرزندان، مهم و سرنوشت ساز است. و کودک دوزبانه از سنین بسیار پایین و بدو تولد تحت تأثیر تربیت والدین قرار میگیرد. در عین حال، تحقیقات دانشمندان روی دو گروه شاهد و آزمایشی از کودکان دوزبانه نشان داده است. که تجارب و تعالیم دوران کودکی روند رشد و تکامل مغزی را تسریع و تقویت میکند. دو سال اول زندگی به نوعی دوره طلایی رشد مغزی کودک دوزبانه است و این زمان دوران ایجاد ارتباطهای مغزی به حساب میآید.
در این سن در مغز، بیش از ۳۰۰ تریلیون ارتباط وجود دارد و در همین زمان سلولهایی که هنوز مرتبط نشدهاند و مورد استفاده قرار نگرفتهاند، غیر قابل استفاده میشوند.
چشمان نوزاد در شش هفتگی تا فاصله ۵/۱۷ سانتی متری متمرکز میشود. و این دقیقاً به اندازه فاصلهای است که شما کودک را جلوی خود نگه میدارید و به صورت او نگاه میکنید. این عمل ارتباطهای مغزی را به الگویی تشخیصی که با هر بار دیدن تقویت میشود، تبدیل میکند. و به کودک دوزبانه کمک میکند در شناخت مفاهیم مشابه و نامتشابه مهارت بهتری کسب کند.