چگونه شنونده فعالی برای کودکان دوزبانه خود باشیم؟

گوش دادن یکی از مهارت‌های بسیار مهم ارتباطات است و اینکه چقدر به کودک دوزبانه خود خوب گوش می‌دهیم تاثیر بزرگی بر ارتباط ما با فرزندانمان و حتی رابطه‌مان با دیگران اطرافیانمان دارد. اول از هرچیز ما باید بدانیم چرا گوش میدهیم، ما گوش می‌دهیم تا:

-اطلاعات کسب کنیم

-متوجه آنچه دیگران مد نظر دارند، بشویم

-لذت ببریم

-یاد بگیریم

این درصورتیست که همه ما فکر میکنیم شنونده‌های خوبی هستیم. اما در واقع، اکثریت ما این‌گونه نیستیم؛ طبق تحقیقات صورت گرفته، ما تنها بین ۲۵ تا ۵۰ % آنچه می‌شنویم را به خاطر می‌سپاریم؛ این نتیجه، بدین معنی است که وقتی که برای ۱۰ دقیقه با کودک دوزبانه خود ،مشتری، رئیس، دوست و یا افراد خانواده خود صحبت می‌کنیم تنها نیمی از صحبت‌ها را کاملاً متوجه می‌شویم؛ حتی زمانی که از کسی آدرس می‌پرسیم نیز این مسئله صادق است.

همه ما می‌توانیم مهارت گوش دادن را در خود تقویت کنیم. با بهتر گوش دادن، ما بهره‌وری و هم چنین، توانایی خود برای مذاکره، تحت تاثیر قرار دادن کودک دوزبانه خود و دیگران و یا متقاعد کردن آنان را افزایش می‌دهیم. مهم‌تر اینکه از این طریق، از مجادله و سوءتفاهم اجتناب خواهیم کرد. همه این موارد برای موفقیت در زندگی و ارتباط مناسب با کودکان دوزبانه مان لازم است.

باید بدانید یک شنونده خوب شنونده ی فعال است در نتیجه شما برای برقراری ارتباط بهتر و موثرتر با کودکان دوزبانه خود باید یادبگیرید شنونده فعال باشید؛ تلاشی آگاهانه نه تنها برای این که کلماتی که آنها می‌گویند را بشنویم، بلکه تمامی پیامی‌ که کودک دوزبانه می‌فرستد را متوجه شویم. برای اینکه بتوانیم به این هدف برسیم، باید به کودک دوزبانه خود با دقت گوش دهیم. نباید به خود اجازه دهیم که دیگر اتفاقات پیرامونی ما حواسمان را پرت کند و مهمتر اینکه نباید وقتی کودک دوزبانه تان در حال حرف زدن است، ما به فکر یافتن پاسخی برای گفته‌های او و یا به عبارتی، در حال پرورش ایده‌ای برای مقابله با گفته‌های وی باشیم. همین‌طور، نمی‌توانیم به خود اجازه دهیم که خسته شویم و یا تمرکز خود را از دست بدهیم. نکته: اگر در موردی خاص تمرکز کردن روی حرف دیگری برایتان دشوار است، سعی کنید آنچه کودک دوزبانه تان می‌گوید را در ذهن خود تکرار کنید؛ این روش پیام آنان را تقویت نموده و به تمرکز شما کمک می‌کند.

برای اینکه مهارت‌های شنوایی خود را تقویت کنیم، بهتر است به طرف مقابل نشان دهیم که ما به آنچه او می‌گوید گوش می‌دهیم. برای اینکه متوجه اهمیت این موضوع شویم، بهتر است به خاطر بیاوریم که آیا تا به حال اتفاق افتاده که در گفتگو با دیگری، از خود پرسیده باشیم که آیا او واقعاً به ما گوش می‌دهد یا خیر! از خود پرسیده باشیم که آیا او اصلاً متوجه منظور من شد و آیا اصلاً ارزش دارد که حرفمان را ادامه دهیم؛ درست مثل اینکه با دیوار صحبت می‌کنیم.

تصدیق صحبت کودک دوزبانه مان می‌تواند به سادگی یک سر تکان دادن و یا “بله” گفتن باشد. نباید لزوماً با حرف‌های او موافق باشیم، بلکه با این کار نشان می‌دهیم در حال گوش دادن هستیم. استفاده از زبان بدن و نشانه‌های دیگر برای تصدیق کودکان دوزبانه نیز به ما یادآوری می‌کند که توجه کنیم و نگذاریم فکرمان منحرف شود.

بهتر است سعی کنیم به گونه‌ای به کودکان دوزبانه خود پاسخ گوییم که هم او تشویق به ادامه صحبت شود و هم ما بتوانیم آن اطلاعاتی که می‌خواهیم را به‌دست آوریم. با سر تکان دادن و بله گفتن‌های گاه به گاه به آنها نشان می‌دهیم که به بحث علاقمند هستیم و پرسش و توضیح و تفسیر گاه به گاه بیانگر این است که ما متوجه منظور وی شده‌ایم.

شنونده فعال بودن پنج اصل مهم دارد. این اصول به ما کمک می‌کنند تا اطمینان حاصل کنیم که به کودکان دوزبانه خود گوش می‌دهیم و او نیز می‌داند که ما به او گوش می‌دهیم.

• توجه کنیم.

کاملاً متوجه کودک دوزبانه خود باشیم و پیام او را تصدیق کنیم؛ بدانیم که ارتباط غیرکلامی نیز بسیار مهم است.

-به گوینده نگاه کنیم.

-فکرهای منحرف کننده را کنار بگذاریم.

-در ذهن خود به دنبال تکذیب و عمل متقابل نباشیم.

-از اینکه حواسمان با عوامل محیطی مانند گفتگوهای حاشیه‌ای پرت شود، خودداری کنیم.

-به زبان بدن کودک دوزبانه خود نیز توجه کنیم.

• نشان دهیم که گوش می‌دهیم. 

برای اینکه توجه خود را به گفتگو نشان دهیم از زبان بدن و اشارات استفاده کنیم.

-گاه به گاه سر خود را تکان دهیم.

-از لبخند و دیگر حالت‌های چهره استفاده کنیم.

-از طرز ایستادن و یا نشستن خود آگاه باشیم و بدانیم که مناسب و مشوق ادامه گفتگوست. مثلاً زمانی که در حال آشپزی هستیم به فرزندمان نگوییم که صحبت کند و به وی اطمینان دهیم که داریم گوش می‌کنیم!!

-سعی کنیم تا جای ممکن خود را در شرایطی مشابه با کودک دوزبانه خود قرار دهیم. مثلاً اگر او ایستاده، ما نیز بایستیم.

-با اظهارنظرهای گاه به گاه و تاییدهای کوچک مانند “آها” و “بله” کودک دوزبانه خود را تشویق به ادامه صحبت کنیم.

•  بازخورد بدهیم.

-برداشت‌های شخصی، فرضیات، قضاوت‌ها و باورهای ما می‌تواند آنچه ما می‌شنویم را تحریف کند و تغییر دهد.به عنوان یک شنونده، کار ما این است که آنچه توسط کودک دوزبانه مان گفته می‌شود را بشنویم. برای این کار شاید لازم باشد که آنچه گفته می‌شود را منعکس کنیم و سئوال بپرسیم.

-آنچه مطرح شده است را با تکرار منعکس نماییم: برای مثال، می‌توانیم بگوییم “آنچه که من می‌شنوم این است که…” و یا ” به نظر می‌رسد شما می‌گویید که…”.

-برای مشخص شدن بعضی نکات سوال بپرسیم، برای مثال: “منظورتان از اینکه گفتید….. چیست؟ ”، “آیا منظورتان این است که….؟ ”

-هر از گاهی آنچه گفته شده است را خلاصه کنید.

• قضاوت را به تاخیر بیاندازیم.

قطع کردن صحبت کودک دوزبانه، زمان را هدر می‌دهد، او را خسته کرده و درک ما را نیز محدود می‌نماید.

-پیش از اینکه سئوال خود را مطرح کنیم، به کودک دوزبانه خود اجازه دهیم که نکته خود را تمام کند.

-با بحث متقابل و ایده‌های مخالف صحبت را قطع نکنیم.

• پاسخ مناسب بدهیم.

گوش دادن فعالانه مدلی برای احترام و درک است. هنگامی که این گونه گوش فرا می‌دهیم، اطلاعات دریافت می‌کنیم و با دیدگاه‌های دیگر آشنا می‌شویم. بهتر است به خاطر داشته باشیم که با حمله به کودک دوزبانه و یا خوار و کوچک کردن وی هیچ چیز کسب نخواهیم کرد. فقط اعتماد به نفس کودکانتان را کاهش می‌دهید. بهتر است:

-در پاسخ خود شفاف، باز و صادق باشیم.

-دیدگاه خود را قاطعانه بیان کنیم.